Osmaniye’de Yer Fıstığı Sektörü !

Osmaniye tarımının en önemli ürünü olup Osmaniye’nin sembolü haline gelmiştir. Türkiye yer fıstığı üretiminin yüzde 74’ü ilimizde gerçekleştirilmektedir. Türkiye’de yer fıstığı ticareti, satışı ve pazarlamasının yüzde 95’i Osmaniye üzerinden direk olarak tedarikçilere yapılmaktadır.

Yer fıstığı, 2012 yılında Türk Marka ve Patent Kurumundan(Türkiye Patent Enstitüsü) alınan tescil ile ilin coğrafi işaretli ürünü haline gelmiştir.  Yalçınay Fıstıkçılık olarak Coğrafi işaretli ürün kullanım belgesine sahibiz.

Osmaniye’de irili ufaklı 300 adetin üzerinde işletmede yer fıstığı işlenerek pazara sunulmaktadır. Bu işletmelerden bir kısmı markalaşarak ambalajlı ürünler üretmekte, diğerleri kabuklu ya da kabuksuz hammadde olarak yarı mamül halinde yer fıstığı işlemekte ve pazarlamaktadır. Özellikle ildeki kadın istihdamı açısından büyük önem taşıyan yer fıstığı işletmelerinde çalışan kişiler vasıtasıyla  yaklaşık 5.000 aile geçimini sağlamaktadır.

Yer Fıstığının Türkiye’ye Gelişi!

Yerfıstığının Türkiye’ye ne zaman ve nasıl girdiği kesin olarak bilinmemektedir. İlk kayıtlara
göre 1827 yılında Libya Trablusgarb’dan Bingazili Dr. Mehmet Barani tarafından bir miktar
yerfıstığı tohumu getirilerek Selanik Ziraat Mektebinde ve Taşlıca Süleyman Paşa ile Mustafa Arif
Bey’in “Purnar” çiftliğinde deneme amaçlı yetiştirilmiştir. 1908’de İstanbul Halkalı Ziraat
Mektebi’nde denemeye alınmıştır. 1935’de Antalya Sıcak İklim Nebatları Islah İstasyonu’nda
(şimdiki ismi BATEM) kapsamlı olarak denemeye alınmış ve halen bu kurumda araştırmalar devam
etmektedir. Türkiye’de 1920 yılında ekonomik anlamda yerfıstığı üretimine başlanmıştır. 1978-
1983 arasında Yerfıstığı Tarım Satış Kooparatifleri Birliği’nin (YERFİSKOBİRLİK), 1992-1993 arasında
ise YERFİSKOBİRLİK’in birleştirildiği ÇUKOBİRLİK‘in görevlendirilmesiyle devlet destekleme alımına
tabi tutulmuş, 1994 yılından itibaren ise destekleme dışı bırakılmıştır.
Türkiye’de, son 56 yıldaki yerfıstığı ekim alanları yaklaşık 5 kat ve üretilen toplam ürün
miktarı ise 9 kat (bazı yıllarda inişler ve çıkışlar olsa da) artmıştır. 2016 yılında yaklaşık 42.244 ha
ekim alanında 164.186 ton kabuklu yerfıstığı üretimi yapılmıştır. Dünyada ise, son 56 yıldaki
yerfıstığı ekim alanları yaklaşık 1.7 kat ve üretim miktarı ise 3 kat artmıştır. Dünyada 2016 yılında
yaklaşık 27.7 milyon ha alanda 44 milyon ton kabuklu yerfıstığı üretimi yapılmıştır. Dünyada ve
Türkiye’de ekim alanlarına göre üretimin daha fazla artmasının nedeni, gelişen tarım teknolojileri
nedeniyle birim alandaki verimin artmasıdır. Ülkemizdeki yerfıstığı verimi, yaklaşık 390 kg/da ile
dünya ortalamasının yaklaşık 2.5 katıdır. Bu durumun nedeni, ülkemizde yerfıstığının daha çok
sulanabilen verimli kıyı ovalarında ekilmesindendir.

Yer fıstığı, kuruyemiş ve gıda sektöründe ve yağ üretiminde ham madde olarak kullanılmaktadır. Kabuk ve bitkisi ise hayvan yemi üretiminde kullanılabilmektedir.